Η ΜΑΥΡΗ ΒΙΒΛΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΔΟΣΙΑΣ (ΕΟΚΑ 1955-1959)

Η ΜΑΥΡΗ ΒΙΒΛΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΔΟΣΙΑΣ (ΕΟΚΑ 1955-1959)
ΣΥΝΤΟΜΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΠΩΝΥΜΩΝ ΠΡΟΔΟΤΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΤΩΝ ΑΓΓΛΩΝ ΑΥΤΩΝ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΤΙΜΩΡΗΘΗΚΑΝ ΠΟΤΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ.

1) ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ (ΚΕΡΑΥΝΟΣ)
2) ΝΙΚΟΣ ΒΑΝΕΖΗΣ (ΤΣΟΥΚΑΣ)
3) ΘΕΟΔΟΥΛΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥ
4) ΜΙΧΑΗΛ ΑΣΣΙΩΤΗΣ
5) ΛΕΥΚΙΟΣ ΠΑΤΣΑΛΙΔΗΣ
6) ΑΡΓΥΡΗΣ ΚΑΡΑΔΗΜΑΣ
7) ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΥΛΟΥ (ΠΙΠΙΝΟΣ)
8) ΓΕΩΡΔΙΟΣ ΛΟΪΖΟΥ
(ΑΠΟΣΤΡΑΤΟΣ)
9) ΠΕΤΡΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ
10) ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΛΑΓΟΔΟΝΤΗΣ

Α) Ο Ανδρέας Αντωνιάδης Κεραυνός από το Φοινί ήταν μεταξύ των ανταρτών που πλαισίωναν τον αρχηγό Διγενή στα Σπήλια όταν τον Ιανουάριο του 1955, ο αρχηγός της ΕΟΚΑ και άλλοι αντάρτες θα διαφύγουν της σύλληψης μετά από τις αστραπιαίες κινήσεις του Γρηγόρη Αυξεντίου. Ο Κεραυνός συνελήφθη στο χωριό του και από τότε συντάχθηκε με τους Άγγλους. Ο Κεραυνός (μαζί με τον Τσούκας και τον Κυριάκου) και με τη συνοδεία μιας μικρής ομάδας Άγγλων και Τούρκων στρατιωτών πήγαν στην Ζωοπηγή να συλλάβουν τον Γρηγόρη Αυξεντίου. Στην μάχη που ακολούθησε έπεσε νεκρός ο αγωνιστή της ΕΟΚΑ Μάκης Γιωργάλλας. Ο Κεραυνός ζει στο Λονδίνο, από το 1958 και όπως αναφέρει ο Σπύρος Κέττηρος ασχολείται, λέει, με «δημόσιες σχέσεις» δηλαδή βρίσκει πλούσιους, τους παίρνει σε καζίνο και σε όσα χάσουν παίρνει ποσοστά».
Β) Ο Νίκος Βανέζης Τσούκας από τον Λιμνάτη είχε προσπαθήσει να εισχωρήσει στην ΕΟΚΑ. Έκανε επανειλημμένα νύξεις στον Δάφνη Παναγίδη, χωρίς αποτέλεσμα. Όταν ο Παναγίδης συνελήφθη, ο Τσούκας ήταν ένας από τους ανακριτές του. Εμφανιζόταν με στολή, μαζί με τους Άγγλους σε έρευνες και καταδιώξεις ανταρτών. Ζει στο Λονδίνο από το 1958.
Γ) Ο Θεόδουλος Κυριάκου προσπάθησε να εισχωρήσει στην ΕΟΚΑ πλησιάζοντας χωριανούς του, που ζούσαν στη Λευκωσία και υποπτευόταν ότι ήταν μέλη της Οργάνωσης. Δεν το κατόρθωσε και σε λίγο κατέδωσε όλους όσους ήξερε. Φυγαδεύτηκε στο Λονδίνο, όπου ζει από το 1958, αλλά επισκέπτεται κάθε τόσο το χωριό του τα Χανδριά.
Δ) Ο Μιχαήλ Ασσιώτης από την Άσσια, συνελήφθη από τους Άγγλους και οδηγήθηκε στα Κρατητήρια Κοκκινοτριμιθιάς από όπου και απέδρασε μαζί με τον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη. Οι δύο τους έφτασαν ως την Παπούτσα και από εκεί οι δρόμοι τους χώρισαν. Ο Ασσιώτης πήγε στο χωριό Καλιάνα όπου υπήρχε έτοιμο κρησφύγετο που έφτιαξε ο Χρύσανθος Μυλωνάς. Το βράδυ της 7ης Οκτωβρίου 1957 ο Χρύσανθος Μυλωνάς, μαζί με συναγωνιστή του, ξεκίνησαν από το χωριό τους τη Γαλάτα μεταφέροντας την αλληλογραφία και τροφή για τους αντάρτες, Ο Μιχαήλ Ασσιώτης το ίδιο βράδυ είχε δολοφονήσει μέσα στο κρησφύγετο του, τον αγωνιστή Ευαγόρα Παπαχριστοφόρου και λίγο αργότερα τον Χρύσανθο Μυλωνά. Ο προδότης παραδόθηκε στους Άγγλους με τον οπλισμό του και συνέχισε το προδοτικό του έργο μέχρι τη φυγάδευσή του από τους Άγγλους στην Αγγλία.
Ε) Ο Λεύκιος Πατσαλίδης ήταν αστυνομικός που είχε το ρόλο συνδέσμου με την οργάνωση. Πολλές φορές έπαιρνε αχρείαστες και επικίνδυνες πρωτοβουλίες. Όταν τελικά συνελήφθη από τους Άγγλους πρόδωσε το ψευδώνυμο του επίσης συλληφθέντα Ανδρέα Τσιάρτα Τομεάρχη Λευκωσίας όπως και πολλών άλλων συνεργατών του Τσιάρτα και των συνδέσμων του.
Στ) Ο Γιάννης Παύλου, Πιπίνος συλλαμβάνεται στις Πλάτρες στις 21 Ιανουαρίου 1957, ώρα 9 π.μ. και ομολογεί ότι ανταρτική ομάδα του Γιώργου Μάτση, που μένει στο σπίτι του Παπα-Χαράλαμπου στα Καννάβια. Στα τέλη Φεβρουαρίου ο Μαχαιράς κατακλύζεται από
αγγλικά στρατεύματα. Ο Πιπίνος μαζί με τον φίλο του τον Απόστρατοι θα ηγηθούν έρευνας για τον εντοπισμό του Αυξεντίου ανακρίνοντας και τους μοναχούς. Στις 3 του Μάρτη ο Γρηγόρης Αυξεντίου θα γίνει ολοκαύτωμα από τις εμπρηστικές βόμβες των Άγγλων.
Ζ) Ο Αργύρης Καραδήμας από την Λιβαδειά βρέθηκε μάλον από σύμπτωση αντάρτης στο βουνό. Ήταν φυγόδικος στην Ελλάδα και κατέφυγε στη Ρόδο. Ο Καπετάνιος Κουταλιανός, είχε την εντολή να μεταφέρει και πάλι οπλισμό για την ΕΟΚΑ με το πλοιάριο ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, τον Ιανουάριο του ’55 και μαζί του θα έπρεπε να πάρει και τον Καραδήμας. Μετά από ένα περιπετειώδες ταξίδι το πλοιάριο έφτασε τελικώς στην Κύπρο, οι Άγγλοι που παραμόνευαν συνέλαβαν όσους βρίσκονταν στην ακτή (πχ. Σωκράτης Λοϊζίδης που καταδικάστηκε σε 12 χρόνια φυλάκισης), το πλοιάριο, τον Καπετάνιο Κουταλιανό, τον Καραδήμα και τους ναύτες οι οποίοι πρόλαβαν και πέταξαν το φορτίο στην θάλασσα. Όλοι τους όμως φυλακίστηκαν. Αργότερα η ΕΟΚΑ είχε την πληροφορία ότι οι Άγγλοι θα έπαιρναν στο Νοσοκομείο Λευκωσίας τον Μιχαήλ Κουτσόφτα για ιατρικές εξετάσεις και έτσι άρχισε να ετοιμάζεται για την απόδραση του. Οι Άγγλοι πράγματι έφεραν ένα άνδρα στο Νοσοκομείο αλλά αυτός δεν ήταν ο Κουτσόφτας αλλά ο Καραδήμας, η επιχείρηση πέτυχε  και έτσι ελευθερώθηκε ο Καραδήμας. Ο Καραδήμας μη μπορώντας να κάνει πλέον κάτι άλλο εντάχθηκε στην ανταρτική ομάδα του Γιώργου Μάτση και έμεναν στο κρησφύγετο στο σπίτι του Παπα-Χαράλαμπου στα Καννάβια. Οι Άγγλοι τους εντόπισαν και τους συνέλαβαν μετά την προδοσά του Πιπίνου, ο Καραδήμας όμως προτίμησε να σώσει και αυτός το τομάρι του. Έτσι σαν επικεφαλής πομπής αγγλικών στρατιωτικών οχημάτων, όδευε προς το Όμοδος. Εκεί συλλαμβάνονται οι αγωνιστές Νίκος Σπανός, Πολύκαρπος Γιωρκάτζης, Γιώργος Παλαιολόγος, Αντώνης Κυριάκου και ο Γεώργιος Λοϊζίδης, ο γνωστός Απόστρατος, που είχε το ψευδώνυμο Φώκος.
Η) Ο Γεώργιος Λοϊζίδης, Απόστρατος, που είχε το ψευδώνυμο Φώκος ήταν ο εκτελεστής στην Κυπερούντα του Μίτα, που είχε θεωρηθεί προδότης. Όταν συνελήφθη από τους Άγγλους στο Όμοδος άρχισε το προδοτικό του έργου. Μαζί με τον Πιπίνο θα οδηγήσουν τους Άγγλους στον Μαχαιρά και θα κάνουν τα πάντα για να συλλάβουν τον Αυξεντίου. Αργότερα στις Κεντρικές Φυλακές ο Απόστρατος φύλαγε ένα σακούλι γεμάτο χρυσαφικά. Ήταν η λεία του από σπίτια, όπου έκανε έρευνες μαζί με τους Άγγλους. Τον είδα αναφέρει ο Σπύρος Κέττηρος στο Λονδίνο, όπου φυγαδεύτηκε από τότε. Του είπε ότι οι Άγγλοι του έδωσαν 500 λίρες «μαζεμένες» και ύστερα 25 λίρες το μήνα ωσότου βρει απασχόληση σε ένα γαλατάδικο. Τον ρώτησε αν μετανιώνει για κάτι και μπήκε στη μέση η γυναίκα του φωνάζοντας πως ο άντρας της πήγε πέντε φορές στους Αγίους Τόπους και εξομολογήθηκε.
Θ) Τον Μάρτη του ΄57 όπως είπαμε οι Άγγλοι είχαν αποκλείσει τον Μαχαιρά ψάχνοντας τον Αυξεντίου. Πιπίνος και Απόστρατος εγνώριζαν ότι το κρησφύγετο του Αυξεντίου ήταν στα Κιόνια, δεν εγνώριζαν όμως ότι ο Αυξεντίου είχε διατάξει τους αντάρτες του να του φτιάξουν ένα καινούργιο που δεν θα εγνώρζε κανένας άλλος την ύπαρξη του. Ο μόνος που είδε τους αντάρτες να μεταφέρουν τα υλικά προς εκείνη την τοποθεσία ήταν ο Αγωγιάτης της Μονής Μαχαιρά ο Πέτρος Φιλίππου από το Γούρρι, Ήταν ένας αθώος χωρικός, αναλφάβητος. Δεν είχε μπει ποτέ σε αυτοκίνητο. Οι Άγγλοι τον έβαλαν μέσα στο Land Rover και άρχισαν να γυρίζουν τα βουνά. Ο Φιλίππου φοβήθηκε και έπαθε σαν αμόκ. Έτσι τους οδήγησε προς την τοποθεσία που ήταν το τελευταίο κρησφύγετο του Αυξεντίου. Ο Φιλίπου έφυγε από την Κύπρο και πήγε στην Αυστραλία χωρίς ποτέ να γυρίσει πίσω. Λέγεται ότι πέθανε περί το 2000 και σε μια συνέντευξη του είπε πως δεν έφταιγε εκείνος αλλά ο Πιπίνος και ο Απόστρατος.
Ι) Ο Γεώργιος Λαγοδόντης ήταν ο μοναδικός Ε/Κ αστυνομικός που δικαιούτο να οπλοφορεί. Ο ίδιος έπαιζε πάρα πολύ βρώμικο παιχνίδι, δίνοντας πληροφορίες και στην Οργάνωση αλλά συγχρόνως και στους Άγγλους. Ήταν μέλος της Ιντελιγτεντ Σερβις. Δεν αποκαλύφθηκε όμως ο ρόλος του έτσι είχε τιμηθεί για την προσφορά του στον Αγώνα. Μετά την δημιουργία της Κυπριακής Δημοκρατίας ο Λαγοδόντης μπήκε στην Κ.Υ.Π. (Κυπριακή Υπηρεσία Πληροφοριών) και από εκεί συνέχιζε να κατασκοπεύει και να προκαλεί μεγάλα προβλήματα. Ο Λαγοδόντης έφυγε από την Κύπρο το 1963 όταν το όνομα του μπλέχτηκε με άλλες υποθέσεις του υποκόσμου. Η αλήθεια για τον ρόλο του στην ΕΟΚΑ αποκαλύφθηκε όταν πέθανε και εκεί βρέθηκαν τιμητική διάκριση από τον Βρετανό Κυβερνήτη Σερ Χιου Φουτ για την αφοσίωσή του στο αποικιακό καθεστώς.
Τέλος μία από τις πιο μαύρες και πιο μελανές στιγμές στην ιστορία του τόπου ήταν η στάση της ηγεσίας του ΑΚΕΛ απέναντι στον Απελευθερωτικό-Αντιαποικιακό Αγώνα της ΕΟΚΑ και τους Αγωνιστές της. Το αποκορύφωμα όμως, ήταν η άνανδρη δολοφονία του μέλους της ΕΟΚΑ Ανδρέα Επιφανίου από την Πηγή, ο οποίος στις 27 Δεκεμβρίου 1957, ενώ ο εκφωνούσε με τον τηλεβόα συνθήματα της ΕΟΚΑ, αναγνωρίστηκε η φωνή του και ομάδα αριστερών, οι οποίοι ενεργούσαν υπό την επήρεια ποτού (έπιναν σε ταβέρνα του χωριού την ώρα εκείνη), του έστησαν καρτέρι έξω από το σπίτι του και τον σκότωσαν με μαχαίρι. Ο Αρχηγός θα γράψει σχετικά:

«Οι κομμουνισταί της Πηγής ξεπέρασαν εις ενεργείας αίσχους και αποτροπιασμού, κάθε άλλην κοινότητα, δολοφονήσαντες εν ψυχρώ το επίλεκτον μέλος της Οργανώσεως Ανδρέα Επιφανίου, την 26.10.57, δια μαχαίρας».

Υποσημείωση:
Στον Κατάλογο θα μπορούσαν να μπουν και πολλοί άλλοι που είτε για να σώσουν την ζωή τους, είτε για τα χρήματα, είτε μετά απο βασανιστήρια, είτε για άλλους λόγους θα αναφέρονταν εδώ όμως τελικά θα αρκεστούμε προς το παρών ως εδώ…
Πηγή:https://vithoskopio.wordpress.com