η Τζένη Καρέζη και ο Κώστας Καζάκος, έχοντας στο πλευρό τους τον Διονύση Παπαγιαννόπουλο.
Για τις ανάγκες της κίνησης και της θεατρικής απόδοσης στη σκηνή του Καραγκιόζη επιστρατεύτηκε ο Ευγένιος Σπαθάρης, ο οποίος διακόσμησε επιπλέον το χώρο της εισόδου!
Πόσοι άλλοι, κορυφαίοι στο είδος τους συντελεστές, να συνεργαστούν σε μία και μόνο δουλειά! Ο ορισμός του δεν έτυχε, αλλά... πέτυχε. Η παράσταση «Το μεγάλο μας τσίρκο» του 1973 εξελίχθηκε σε χρόνο - ρεκόρ σε ένα θεατρικό best seller.
Ο λόγος δεν ήταν βέβαια μόνο ότι η συνυπέγραψαν τόσο σημαντικοί καλλιτέχνες, αλλά κυρίως το αλληγορικό της περιοχόμενο. Το έργο έκρυβε με μαεστρία δεκάδες μηνύματα κατά της δικτατορίας, περνώντας τις συμπληγάδες της λογοκρισίας.
Η πρεμιέρα δόθηκε στις 22 Ιουνίου 1973 και μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα έλαβε τεράστια απήχηση στο κοινό, ως σύμβολο του αγώνα κατά της χούντας. Κάθε βράδυ γινόταν κοσμοσυρροή στο «Αθήναιον», που βρισκόταν σχεδόν απέναντι από το Πολυτεχνείο.
Το έργο διέτρεχε, με σατυρικό, αλλά και δραματικό τρόπο, τη νεότερη ελληνική ιστορία από την Τουρκοκρατία και τα χρόνια του Όθωνα έως τη Μικρασιατική Καταστροφή και τη γερμανική Κατοχή.
Η ιδέα για το έργο ανήκε στο θιασαρχικό ζεύγος των Καρέζη – Καζάκου. «Θέλαμε να δημιουργήσουμε κάτι σαν λαϊκό πανηγύρι, να κλείνει μέσα του πολλή ρωμιοσύνη… και μέσα από τη σάτιρα, τον αυτοσαρκασμό, το γέλιο και το δάκρυ, να μιλήσουμε για τους καημούς και τα όνειρα της φυλής μας, για προδομένους αγώνες, για προδομένες ελπίδες… και πάνω απ’ όλα για ομορφιά. Για την ομορφιά αυτού του λαού, που δεν παύει ποτέ να αγωνίζεται, να προδίδεται, να πιστεύει και να συνεχίζει τον αγώνα του, διατηρώντας τις ρίζες του αναλλοίωτες αιώνες τώρα», είχε πει η ίδια η Τζένη Καρέζη, προσθέτοντας στην αφήγηση της.
«Όλα αυτά όμως θα ’πρεπε να ειπωθούν ρωμέικα, ζεστά. Καθόλου φιλολογικά. Καθόλου εγκεφαλικά. Θα ‘πρεπε, δηλαδή, να γραφτεί ένα έργο που να έχει μέσα του τους σπόρους της λαϊκής μας τέχνης. Εγχείρημα δύσκολο, άπιαστο σχεδόν».
Όχι τόσο... άπιαστο βέβαια για τον Ιάκωβο Καμπανέλλη, στον οποίο απευθύνθηκαν οι δύο θιασάρχες, διότι είχε «ταλέντο, πείρα, γνώση» και στο έργο του «χτυπάει πάντα πυρετικά, σπαρακτικά και γνήσια ο σφυγμός της ράτσας». Ο μεγάλος Έλληνας θεατρικός συγγραφέας δέχτηκε με ενθουσιασμό την πρότασή τους κι έτσι προέκυψε η θρυλική παράσταση.
Σκηνές από την παράσταση
Τη σκηνοθεσία ανέλαβε ο Κώστας Καζάκος με βοηθό τον Άρη Δαβαράκη, ενώ τα σκηνικά και τα κοστούμια έφτιαξε ο Φαίδων Πατρικαλάκης. Εκτός του Παπαγιαννόπουλου, τους βασικούς ρόλους ερμήνευσαν ο Νίκος Κούρος, ο Τίμος Περλέγκας και ο Χρήστος Καλαβρούζος.
Μεταξύ των θαμώνων ήταν και «εκπρόσωποι» του στρατιωτικού καθεστώτος, που σημείωναν και ενημέρωναν τους προϊσταμένους τους για τις αντιδράσεις των θεατών.
Κάπως έτσι, οι παραστάσεις διακόπηκαν βίαια από το καθεστώς, λίγες ημέρες μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Το Νοέμβρη του ’73 ο Κώστας Καζάκος και η Τζένη Καρέζη, βρίσκονται στο σπίτι τους και, μαζί με άλλους που κρύβονται εκεί, αντιγράφουν την εκπομπή του Πολυτεχνείου, όταν χτυπάει η πόρτα.
Οι νέες και οι νέοι προσπαθούν να διαφύγουν από την ταράτσα, πηδώντας στο διπλανό διαμέρισμα του Ντίνου Δημόπουλου. Οι άντρες της αφάλειας συλλαμβάνουν την Καρέζη και λίγο αργότερα το σύζυγό της, οι οποίοι τέθηκαν υπό κράτηση στο ΕΑΤ-ΕΣΑ. Το θέατρο φυσικά έκλεισε. Άνοιξε ξανά όμως όταν το Δεκέμβρη οι δυο θιασάρχες αφέθησαν ελεύθεροι.
Στην αυλαία της πρώτης τους παράστασης μετά την αποφυλάκισή τους, έζησαν ένα πολύ συγκινητικό περιστατικό. Στο τέλος, οι θεατές τους ραίνουν με κόκκινα γαρύφαλλα, που έχουν φέρει κρυμμένα σε σακάκια και τσάντες!
Οι παραστάσεις του έργου συνεχίστηκαν με εξίσου μεγάλη επιτυχία από τις 22 Δεκεμβρίου του ‘73. Τον Ιούλη του 1974, μετά την πτώση της χούντας, ο Καμπανέλλης εμπλουτίζει με επίκαιρα κείμενα το έργο και «Το μεγάλο μας τσίρκο 2» παρουσιάζεται πανηγυρικά, αρχές Αυγούστου, σε μια παράσταση - υποδοχή των εξόριστων.
Κώστας Καζάκος, Ιάκωβος Καμπανέλλης, Τζένη Καρέζη και Μίκης Θεοδωράκης
Με την προσθήκη των λογοκριμένων σκηνών κι ενός τραγουδιού («Το Προσκύνημα») στο φινάλε της παράστασης για τους νεκρούς του Πολυτεχνείου, περιοδεύει σε όλη την Ελλάδα, σημειώνοντας τεράστια επιτυχία.
Το χειμώνα του 1976 «Το μεγάλο μας τσίρκο» περιοδεύει στους μετανάστες της Δυτικής Γερμανίας και παρουσιάζεται σε 65 πόλεις και χωριά της.
Υπολογίζεται ότι συνολικά παρακολούθησαν το έργο περισσότεροι από 550.000 θεατές!
πηγη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου