Εκλογές στην Ελεύθερη Ελλάδα, 1944. Για πρώτη φορά στην ελληνική ιστορία οι γυναίκες εκλέγουν και εκλέγονται. Οι πρώτες βουλευτίνες. Η πρώτη δημαρχίνα.

Ελεύθερη Ελλάδα
Το 1943 οι γερμανοί δεν είχαν ξεκουμπιστεί ακόμα από τον τόπο μας, αλλά μας είχαν αδειάσει τη γωνιά από διάφορες περιοχές που ελευθέρωσε ο ΕΛΑΣ. Με όριο τις κοιλάδες της Ηπείρου από τη μια μεριά και τον θεσσαλικό κάμπο από την άλλη, αρχίζοντας από τα σύνορα με την Αλβανία και φτάνοντας

μέχρι τον Παρνασσό και σχεδόν έξω από την Αττική, μπορούσες να μετακινηθείς ελεύθερα και χωρίς φόβο. Βρισκόσουν στην Ελεύθερη Ελλάδα. Ένα κομμάτι Ελλάδας ανάσαινε ελεύθερο μέσα στην κατεχόμενη ακόμα πατρίδα. Ο ΕΛΑΣ είχε απελευθερώσει και άλλες περιοχές. Αυτό όμως ήταν το μεγαλύτερο συνεχόμενο τμήμα της Ελεύθερης Ελλάδας.

Στη Βίνιανη
Την Κυριακή 10 Μαρτίου του ’44 συγκροτήθηκε με πρωτοβουλία του ΕΑΜ στη Βίνιανη της Ευρυτανίας η Κυβέρνηση του Βουνού με το όνομα Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης. Ο ΕΛΑΣ τίθεται στη διάθεση της Κυβέρνησης του Βουνού.

Η ΠΕΕΑ ανέλαβε προσωρινά τη διακυβέρνηση και προκήρυξε εκλογές για την ανάδειξη του Εθνικού Συμβουλίου, όπως όριζε η ιδρυτική πράξη της. Η Βουλή της Κυβέρνησης του Βουνού θα αποτελείται από αντιπροσώπους του λαού εκλεγμένους ελεύθερα.

Οι εκλογές
Οι εκλογές έγιναν στις 23 Απριλίου. Ψήφισαν άντρες και γυναίκες από δεκαοχτώ χρόνων και πάνω. Επιτέλους! Οι γυναίκες αντιμετωπίζονται όπως και οι άντρες. Ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα χωρίς απαγορευτικούς όρους. Μπορούν να εκλέξουν και να εκλεγούν.
Οι εκλογές ανέδειξαν πέντε βουλευτίνες. Οι πρώτες βουλευτίνες στην ελληνική ιστορία:
• Μαρία Σβώλου και
• Καίτη Νισυρίου-Ζεύγου στο ψηφοδέλτιο της Αθήνας
• Χρύσα Χατζηβασιλείου στο ψηφοδέλτιο του Πειραιά
• Μάχη Μαυροειδή στην Καλαμάτα
• Φωτεινή Φιλιππίδη στη Λάρισα και
• Ευγενία Μαυροσκότη στην Αιτωλοακαρνανία (γεια σου, πατρίδα!).

Μια και μιλάμε για τις πρώτες γυναίκες βουλευτίνες στην ελληνική ιστορία, σημειώνω ότι η πρώτη δημαρχίνα ήταν η Μαρίκα Μπότση-Τσαπαλίρα. Τον Σεπτέμβριο του ’44 ανέλαβε τη δημαρχία της Αμαλιάδας ύστερα από πρόταση της Επιτροπής Λαϊκής Αυτοδιοίκησης.

Πόσοι ψήφισαν
Τουλάχιστον ενάμισι εκατομμύριο Έλληνες από την Ελεύθερη Ελλάδα, αλλά και από τις κατεχόμενες περιοχές που μπόρεσε να φτάσει μυστικά η κάλπη. Ο αριθμός των 1.800.000 ψηφισάντων, που αναφέρουν κάποιες πηγές, δεν είναι υπερβολικός. Παρά την τρομοκρατία και την κατασυκοφάντηση από τους κατακτητές, τους δωσίλογους και τη μαύρη αντίδραση η συμμετοχή ήταν πρωτοφανής.
Η Κρήτη και τα νησιά, εκτός από την Εύβοια και τη Λευκάδα, δεν ψήφισαν γιατί δεν έφτασε εγκαίρως η εγκύκλιος της ΠΕΕΑ. Όπως δεν ψήφισαν επίσης η Ανατολική Μακεδονία και η Θράκη λόγω της βουλγάρικης κατοχής-τρομοκρατίας. Η σκλαβωμένη Αθήνα όμως έδωσε 300.000 ψήφους.
Ο δυνατός παλμός έδειξε ότι τα παλιά κόμματα είχαν ξεφτίσει και ότι ο λαός αγκάλιαζε το ΕΑΜ. Το κύρος και η δύναμη του κομουνιστικού κόμματος μεγάλωνε, ενώ ο θρόνος γκρεμιζόταν. Οι Έλληνες έβλεπαν το μέλλον με ελπίδα και είχαν τη δύναμη να χτίσουν μια καινούργια Ελλάδα.
Έτσι κόντρα στην κατοχική κυβέρνηση των δωσίλογων και των ταγματασφαλιτών του Ιωάννη Ράλλη και στην κυβέρνηση των φυγάδων του Καΐρου, συγκροτήθηκε μια λαϊκή και λαοπρόβλητη κυβέρνηση του λαού που έμεινε στον τόπο του, αντιστάθηκε και αγωνίστηκε για ελευθερία και κοινωνική δικαιοσύνη.

Κορυσχάδες 1944. «Οι εξουσίες πηγάζουν από 

τον λαό και ασκούνται από τον λαό». «Οι λαϊκές 

ελευθερίες είναι ιερές και απαραβίαστες». 

«Όλοι οι Έλληνες, άντρες και γυναίκες, 

έχουν ίσα πολιτικά και αστικά δικαιώματα».

Στις Κορυσχάδες
Στις 14 Μαΐου του ’44 στις Κορυσχάδες της Ευρυτανίας, στο δημοτικό σχολείο του χωριού, συνεδριάζει το Εθνικό Συμβούλιο των δημοκρατικά κι ελεύθερα εκλεγμένων αντιπροσώπων του λαού. Στιγμές δημοκρατικού μεγαλείου, οι υψηλότερες που γνώρισε ο τόπος μας, όπου πραγματικά και αληθινά ίσχυσε ότι οι εξουσίες πηγάζουν από τον λαό και ασκούνται από τον λαό.
Η μπάντα της 13ης μεραρχίας του ΕΛΑΣ παιάνισε τον Εθνικό Ύμνο και απέδωσε τιμές, ο ΕΑΜίτης μητροπολίτης Κοζάνης Ιωακείμ Λιούλιας έψαλλε δοξολογία και ακολούθησε πολιτικό μνημόσυνο στον Δημήτρη Γληνό. Οι Εθνοσύμβουλοι έδωσαν τον όρκο και ξεκίνησε η συνεδρίαση της πρώτης λαϊκής Βουλής στην ελληνική ιστορία.

Το ιστορικό κτίριο του σχολείου στις Κορυσχάδες. 

Στον τοίχο αριστερά γράφει 

«Επίδαυρος 1821-Κορυσχάδες 1944». 

Στην πρόσοψη γράφει «Ζήτω το Εθνικό Συμβούλιο». 

Η σκεπή είναι σκεπασμένη με κλαδιά 

για τον φόβο των βομβαρδισμών.

Το Ψήφισμα των Κορυσχάδων
Το Σύνταγμα που ψήφισε το Εθνικό Συμβούλιο στις 27 Μαΐου 1944, το ιστορικό Ψήφισμα των Κορυσχάδων, είναι το πιο προοδευτικό συνταγματικό κείμενο που γνώρισε (ή μάλλον δεν πρόφτασε να γνωρίσει) ο ελληνικός λαός από τη δημιουργία του ελληνικού κράτους.

Ας μείνουμε εδώ, στην Άνοιξη του ’44 που όλα έδειχναν ελπιδοφόρα. Μετά ήρθε η προσχώρηση του ΕΑΜ στο σύμφωνο του Λιβάνου, η συμμετοχή στην κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου, η αυτοδιάλυση του Εθνικού Συμβουλίου στις 5 Νοεμβρίου 1944. Δεν άργησε να ’ρθει κι η βαρυχειμωνιά.

πηγη tetysolou