18-07-64 μ.Χ. “Η Ρώμη φλέγεται. Αυτοκράτωρ ο Νέρωνας.’’

Τη νύχτα της 18ης Ιουλίου του 64 μ.Χ., στο κέντρο της Ρώμης, στο Circus Maximus, ξέσπασε πυρκαγιά. Η καταστροφή ξεκίνησε στην πύλη Καπίνη προς το μέρος του μεγάλου Αμφιθεάτρου που αποτελούσε συνέχεια με τον Παλατίνο λόφο και το Καίλιον. Η συνοικία αυτή είχε πολλά καταστήματα γεμάτα από εύφλεκτες ύλες, που, σε συνδυασμό με το δυνατό άνεμο, είχαν ως αποτέλεσμα να μεταδοθεί η φωτιά με πολύ μεγάλη ταχύτητα. Οι φλόγες, αφού έκαναν το γύρο του Παλατίνου, κατέστρεψαν το Ναό του Ηρακλή, την Αγορά, τις Καρίνες, ανέβηκαν στους λόφους και προκάλεσαν μεγάλες ζημιές στο Παλατίνο και σε έναν ναό του Δία. Παρότι σταμάτησε προσωρινά μπροστά σε έναν όγκο υψηλών οικιών, γρήγορα σημειώθηκε αναζωπύρωση και η καταστροφή συνεχίστηκε.

    Ο απολογισμός της καταστροφής ήταν τραγικός. H ‘Αιώνια Πόλη’ βρισκόταν στο έλεος της φωτιάς για έξι ημέρoνυχτα. Από τα 14 μεγάλα διαμερίσματα της πόλης, τα τρία καταστράφηκαν ολοκληρωτικά, στα επτά ελάχιστα σπίτια έμειναν όρθια, ως μισοκαμμένα ερείπια, και μόλις τέσσερα παρέμειναν ανέπαφα. Ο αριθμός των νεκρών έμεινε ανεξακρίβωτα μεγάλος, ενώ 4.000 απλές κατοικίες και 132 αρχοντικά καταστράφηκαν συθέμελα.

   Η μεγάλη πυρκαγιά της Ρώμης, το 64 μ.Χ., θεωρείται από τα πλέον σημαντικά γεγονότα του 1ου αιώνα. Αποτελεί την πιο καταστροφική και εκτεταμένη πυρκαγιά που έχει ξεσπάσει στην πόλη της Ρώμης. Η χριστιανική θρησκεία θεωρει  το γεγονός ως σταθμό από τους ιστορικούς διωγμούς που υπέστη από το Ρωμαϊκό Κράτος. 

     Την εποχή εκείνη ο Νέρων  ήταν Αυτοκράτορας της Ρώμης κατά το διάστημα (54-68 μ.Χ.). Ιστορικοί τον αναφέρουν ως παράφρων και πυρομανή. Ετσι είχε επικρατήσει να θεωρείται ο επικρατέστερος υπεύθυνος για τον εμπρησμό. Από διασταύρωση των ιστορικων πηγών, διαπιστώνεται ότι όταν ξέσπασε η πυρκαγιά, ο Νέρων έλειπε στο Άντιο και γύρισε στην πόλη όταν κάηκε και η προσωπική του κατοικία. Φαίνεται ότι ο Νέρων είχε παρασυρθεί από την φρίκη του θεάματος και δημιουργείται και η εικόνα του Αυτοκράτορα, ντυμένου σαν ηθοποιού, να απαγγέλλει ωδές για την καταστροφή της Τροίας, ενώ κοιτάζει από το ανάκτορό του την πόλη να καίγεται.

     Σήμερα  ύστερα από 20 αιώνες αμφισβητείται η παρανοϊκή εικόνα του Νέρωνα, με βασικό επιχείρημα τα γραπτά του ιστορικού Τάκιτου (55-120), που θεωρείται ο σημαντικότερος ιστορικός των Ρωμαίων και αποτελούν τη μόνη, σωζόμενη πηγη της καταστροφής. Ο ιστορικος υποστηρίζει ότι δεν είναι βέβαιο αν η πυρκαγιά ξέσπασε από ένα τυχαίο γεγονός ή αν ο Νέρων ήταν ο πραγματικός αυτουργός. Ομως περιγράφει αναλυτικα τα μέτρα που έλαβε ο αυτοκράτορας για να ανακουφίσει τον πληθυσμό της Ρώμης από τα δεινά της μεγάλης αυτής καταστροφής. Βλέποντας τους πάντες να στρέφονται εναντίον του, ο Νέρων έπρεπε κάπου να ρίξει την ευθύνη. Και, όπως μας λέει ο Τάκιτος, βρήκε εξιλαστήριο θύμα στη χριστιανική κοινότητα της Ρώμης, που ήταν εξόχως αντιδημοφιλής στους περισσότερους παγανιστές Ρωμαίους. για τον εμπρησμό της Αιώνιας Πόλης, πυροδοτώντας τον πρώτο ανατριχιαστικό διωγμό των πιστών του νέου δόγματος. Οι χριστιανοί συλλαμβάνονταν μαζικά και δολοφονούνταν βίαια ρίχνοντάς τους στα θηρία, σταυρώνοντάς τους και καίγοντάς τους ζωντανούς.  Ο Σουητώνιος δύο δεκαετίες αργότερα, ο Δίων Κάσσιος και ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος γράφουν, με κατηγορηματικό τρόπο, ότι η πυρκαγιά είχε διαταχθεί από τον Αυτοκράτορα ή, τουλαχιστον ότι ξαναφούντωσε με διαταγή του, τη στιγμή που επρόκειτο να σβήσει.

     Ο χριστιανός συγγραφέας Λακτάντιος, προστατευόμενος του Κωνσταντίνου του Μέγα, δεν αποδίδει στον Νέρωνα τη «σκηνοθεσία» του εμπρησμού ως αφορμή για τους διωγμούς των Χριστιανών. Υποστηρίζει ότι η φωτιά ξεκίνησε στο πλαίσιο μια πολιτικής συνωμοσίας εναντίον του τότε Αυτοκράτορα. Πράγματι, την άνοιξη του 65 μ.Χ., είχε αποκαλυφθεί μια ευρείας κλίμακας συνωμοσία από μέλη της συγκλήτου που ήταν δυσαρεστημένα από την πολιτική του Νέρωνα. 

     Το σίγουρα διασταυρωμένο είναι πως ο Νερωνας πηρε μέτρα ανακούφισης των πληγέντων. Για τα οποία πλήρωσε από τα προσωπικά του ταμεία. Άνοιξε τα ανάκτορα και τους κήπους του για να δώσει στέγη και φαγητό στους πληγέντες, στήνοντας προσωρινά καταλύματα για τους πυροπαθείς υπηκόους του. Ακόμα και συσσίτια οργάνωσε σε κεντρικά σημεία της πόλης για να μη λιμοκτονήσουν οι πολίτες της Ρώμης, φέρνοντας τρόφιμα από τις γύρω πόλεις. Και έριξε ταυτοχρόνως και την τιμή των σιτηρών. Καθάρισε τα καμένα και τα ερείπια, σχεδίασε νέους και φαρδύτερους δρόμους φτιάχνοντας σύγχρονα σπίτια από τούβλα και όχι ξυλινα όπως της Αθήνας. Κάποιοι ιστορικοί μας λένε πως απεχθανόταν την παρωχημένη αρχιτεκτονική της Ρώμης και ήθελε να την ξαναχτίσει με τον κομψότατο τρόπο των Ελλήνων. Με έναν τέτοιας έκτασης εμπρησμό θα μπορούσε να παρακάμψει τη Σύγκλητο και με την έννοια του κατεπείγοντος να ανοικοδομήσει την πόλη σύμφωνα με το προσωπικό του γούστο.

     Μόνο που το μεγαλόπνοο πρόγραμμα ανακατασκευής της Ρώμης θα του στοίχιζε προσωπικά μεχρι και την ζωη του. Για να βρεθούν τα τεραστίων διαστάσεων ποσά, φορολόγησε βαρύτερα τις ρωμαϊκές επαρχίες και έκανε υποχρεωτικές τις εισφορές των αριστοκρατών. Υποτίμησε το ρωμαϊκό νόμισμα, για πρώτη μάλιστα φορά στην ιστορία της πανίσχυρης αυτοκρατορίας και εκανε ελαφρύτερο το δηνάριο με μικρότερη περιεκτικότητα σε ασήμι. Οι μεταρρυθμίσεις του και η εξοντωτική φορολογία δεν θα τον πήγαιναν όμως μακριά. Σύντομα θα εκδηλωνόταν μια εξέγερση εναντίον του με αρχηγό τον Σέρβιο Σουλπίκιο Γάλβα και για να γλιτώσει ο Νέρων εγκατέλειψε τη Ρώμη, βάζοντας τελικά έναν αυλικό του να τον μαχαιρώσει, μιας και φοβόταν να αυτοκτονήσει.

 πηγη ksipnistere