"Γράμματα στην αγαπημένη" - Η "περιπέτεια" του τελευταίου δίσκου του Μάνου Λοΐζου

Ο Μάνος Λοϊζος θεωρούσε ως έργο ζωής του τον δίσκο "Γράμματα στην αγαπημένη", με μελοποιημένα ποιήματα του Ναζίμ Χικμέτ σε ελληνική απόδοση του Γιάννη Ρίτσου. Οι μουσικές δοκιμές του πάνω στα συγκεκριμένα ποιήματα είχαν ξεκινήσει από τις αρχές της δεκαετίας του ’70, ενώ γύρω στο 1975-76
έκανε τις πρώτες απόπειρες ηχογράφησης
στο στούντιο της Κολούμπια. Ως ερμηνευτής προοριζόταν ο Μανώλης Ρασούλης, ο οποίος εκείνη την εποχή είχε ήδη τραγουδήσει μαζί με την Μαρία Φαραντούρη στα Νέγρικα, σε στίχους του Γιάννη Νεγρεπόντη, που είχαν μόλις κυκλοφορήσει, ενώ συμμετείχε και στον Νέο Ερωτόκριτο του Νίκου Μαμαγκάκη πάνω σε ποιήματα του Παντελή Πρεβελάκη.   Το 1972, ο Ρασούλης είχε δημοσιεύσει την Μπαλάντα του Ισαάκ, μια παραλλαγή πάνω στη Θυσία του Αβραάμ του Βιτσέντζου Κορνάρου, εμπνευσμένη από την έκρηξη του νεολαιίστικου κινήματος στην Ευρώπη (Μάης του ’68 κλπ). Την ίδια χρονιά είχε κυκλοφορήσει και η συλλογή διηγημάτων του "Μεγάλος ήρωας σε μικρή χαρτοσακούλα", όπου «η έκρηξη των συναισθημάτων και των λέξεων ελλατούται  και παράφορα υποτάσσεται σε κανόνες γραφής και συμπερασμάτων».
Είχε επίσης γράψει και σχεδίαζε να εκδώσει το Κβο βάντις στάτους κβο, μια συλλογή κειμένων τα οποία ο ίδιος αντιλαμβάνονταν ως «πονήματα σαν εκρηγνυόμενες χειροβομβίδες, σαν φωτοβολίδες, κραυγές, ορυμαγδούς ταξικών πολέμων, άναρθρα επιφωνήματα νεανικής αλαζονείας, και διηγήματα, έρμα μιας γνώσης στο γόνατο».  
Η αρρώστια του Μάνου Λοϊζου πήγε πίσω τα πλάνα για την κυκλοφορία του δίσκου Γράμματα στην αγαπημένη, ο οποίος εκδόθηκε τελικά το 1983, ένα χρόνο μετά το θάνατό του. Και περιελάμβανε τα δεκατέσσερα τραγούδια του κύκλου ερμηνευμένα από τον συνθέτη σε πρόχειρες –και όχι με την πλήρη ενορχήστρωση, που ποτέ δεν ολοκληρώθηκε- ηχογραφήσεις που υπήρχαν στο αρχείο της Minos. Το γεγονός αυτό ακύρωνε στην πράξη την όποια σκέψη για αξιοποίηση των ηχογραφήσεων με τη φωνή του Ρασούλη, για τις οποίες ποτέ κανείς δεν ξαναμίλησε έκτοτε.
Ώσπου… έγινε το "θαύμα". Τις λεπτομέρειες μας τις εξήγησε ο ίδιος ο Μανώλης Ρασούλης:
«Στα σκουπίδια της δισκογραφικής εταιρείας Κολούμπια  βρέθηκε ανάμεσα στις ταινίες με ηχογραφήσεις και μια μπομπίνα με τραγούδια του Μάνου Λοϊζου σε ποίηση Ναζίμ Χικμέτ, που τραγούδησα εγώ, σχεδόν πριν 30 χρόνια, σε μια συμπαθή δοκιμαστική προσπάθεια. Θα χάνονταν αν δεν τα έβρισκε ένας φίλος. Φανερώνει πόσο ήθελε ο Μάνος να τα πω εγώ αυτά τα τραγούδια, άλλωστε ακούγεται και ο ίδιος να με συμβουλεύει, να με ενθαρρύνει, να συμπληρώνει. Είναι ένα σπουδαίο ντοκουμέντο. Βάζω να ακούσουμε εκείνο το τραγούδι που δεν υπάρχει στο επίσημο cd αυτής της δουλειάς με τη φωνή του Μάνου που ήταν απλώς οδηγός για μένα και θα χάνονταν στη χωματερή αν δεν τα έβρισκε ο Βαγγέλης. Όταν τα άκουσα συγκινήθηκα, και φυσικό ήταν. Αν και εκτός εποχής, έχουν μια διαχρονικότητα και μια σπάνια ποιότητα απ’ όλες τις απόψεις. Αυτή είναι η άποψη μου. Ακούστε και σχηματίστε τη δική σας γνώμη.» 
~Μέλισσά μου με τη χρυσή καρδιά,
με τα μάτια πιο γλυκά απ' το μέλι
τι κάθισα και σου 'γραψα
πώς ζήτησαν το θάνατό μου~
πηγη koutipandoras.gr
 μονταζ teo