Κυπριακός Αγώνας: Το πρόσωπο του τρόμου-Οι πιο αδίστακτοι Άγγλοι βασανιστές του ’55-’59 – Οι απίστευτες κτηνωδίες εναντίον των Κυπρίων Αγωνιστών

Το έπος του ΄55-΄59 γράφτηκε με το αίμα των ηρώων του. Εκείνων των απλών ανθρώπων που βάζοντας πάνω από όλα την πατρίδα και τα ιδανικά τους, δεν δίστασαν να θυσιάσουν την ίδια τους τη ζωή.

Στην πορεία των ετών μετά το 1955 και όσο εδραιωνόταν ο αγώνας της ΕΟΚΑ, οι Βρετανοί άρχισαν έχουν σοβαρές απώλειες, με αποτέλεσμα να εντείνουν την προσπάθεια διάλυσης της οργάνωσης, αναζητώντας

εναγωνίως εκείνες τις κρίσιμες  πληροφορίες που θα οδηγούσαν εν τέλει στη σύλληψη του Αρχηγού Διγενή.

Για την απόσπαση των πληροφοριών αυτών οι αποικιοκράτες δεν δίστασαν να προχωρήσουν σε ασύλληπτες ωμότητες κατά συλληφθέντων αγωνιστών, κάποιοι από τους οποίους μάλιστα, ξεψύχησαν στα χέρια τους.

Την ‘βρώμικη’ δουλειά των ανακριτών αναλάμβαναν συνήθως Τούρκοι επικουρικοί, αλλά κάποιες φορές και Ε/κ που είχαν ταχθεί προδοτικά στο πλευρό των Εγγλέζων.

Με αρρωστημένες μεθόδους βασανισμού πέρα από κάθε λογική, οι ανακριτές έδιναν τις εντολές και οι δήμιοι αναλάμβαναν δράση μέσα στα σκοτεινά δωμάτια των ανακριτηρίων.

Μερικοί από τους πλέον στυγερούς δράστες αυτών των εγκλημάτων ήταν και οι πιο κάτω:

Μακέβοϊ

Άγγλος που μιλούσε και Τουρκικά έφθασε στην Κύπρο το 1956. Διετέλεσε υπεύθυνος του Special Branch Λευκωσίας το 1957-1958 και στη συνέχεια πήρε μετάθεση ως υπεύθυνος του Special Branch Λεύκας. Θεωρείται ένας από τους πιο αδίστακτους βασανιστές αγωνιστών της ΕΟΚΑ. Ανάμεσα στις αρρωστημένες μεθόδους που χρησιμοποιούσε, ήταν και το κρέμασμα των συλληφθέντων από την οροφή με σχοινί μέχρι που έχαναν τις αισθήσεις τους. Τα βασανιστήριά του τα συνέχισε και μετά τη μετάθεσή του στην Λευκά, ενώ έφυγε από την Κύπρο αρχές του 1960.

Μέρλιν

Γεννήθηκε το 1923 στην Κέρκυρα από Άγγλο πατέρα και Ελληνίδα μητέρα. Υπηρέτησε στην Αγγλική Βασιλική αεροπορία την περίοδο 1941-1947. Έφτασε στην Κύπρο το 1956 οπόταν και διορίστηκε διοικητικός λειτουργός α΄ τάξης, στην πραγματικότητα όμως τα καθήκοντά του ήταν αυτά του αστυνομικού ανακριτή. Συνήθιζε να χρησιμοποιεί τα χέρια του, χτυπώντας με μπουνιές στο στομάχι των συλληφθέντων αγωνιστών στα κρατητήρια της Ομορφίτας. Μιλούσε άπταιστα Ελληνικά και ήταν στενός συνεργάτης ενός άλλου βασανιστή της Ομορφίτας, του ΜακΓκόουαν. Έφυγε με άδεια από την Κύπρο την 1^η Νοεμβρίου του 1959, οπόταν και ανέλαβε υπηρεσία στην Αγγλική Πρεσβεία στην Αθήνα με άλλο όνομα.Μπερτζ

Έφθασε στην Κύπρο το 1954 ως βοηθός Αστυνόμος του ανιχνευτικού σώματος. Όταν άρχισε ο αγώνας μετατέθηκε στο Special Branch, όπου και το 1956 ανέλαβε καθήκοντα υπεύθυνου του Special Branch Λευκωσίας. Ήταν ένας από τους πλέον διαβόητους Άγγλους βασανιστές, ενώ στενός συνεργάτης του ήταν ο λοχίας Σουλειμάν Μεχμέτ Γιλντιρίμ. Συνήθιζε να χρησιμοποιεί φανατικούς Τούρκους επικουρικούς αστυνομικούς για τον βασανισμό αγωνιστών. Ο Μπέρτζ αποχώρησε από την Κύπρο το 1958.

Γιλντιρίμ

Εργάσθηκε στο Special Branch Λευκωσίας και ήταν στενός συνεργάτης του Μπερτζ. Στα καθήκοντά του ήταν οι συλλήψεις αγωνιστών στην περιοχή της Λευκωσίας και ο μετέπειτα βασανισμός τους για απόσπαση πληροφοριών σε σχέση με τον αγώνα. Θεωρείται ένας από τους χειρότερους Τούρκους βασανιστές των Άγγλων. Τον Αύγουστο του 1958 δολοφονήθηκε από την ΤΜΤ κοντά στον αστυνομικό σταθμό Λευκωσίας. Μετά την εκτέλεσή του βρέθηκε στον λογαριασμό του το τεράστιο για την εποχή ποσό των 8 χιλιάδων λιρών.
Μπάρλοου

Έφθασε στην Κύπρο το 1958 και ανέλαβε υπαρχηγός του Γενικού Επιτελείου του Special Branch Κύπρου, και αρχηγός του Special Branch Λευκωσίας στη θέση του αποχωρήσαντος Μπερτζ. Ήταν αρκετά μορφωμένος και διετέλεσε αρχηγός της μυστικής υπηρεσίας της Βρετανίας σε διάφορες Αγγλικές αποικίες, ενώ εργάστηκε και εναντίον του κινήματος των Μάου-Μάου. Στην Κύπρο αποστολή του ήταν η συγκέντρωση πληροφοριών για την σύλληψη του Αρχηγού Διγενή. Για το σκοπό αυτό πολλές φορές χρησιμοποιούσε την μέθοδο της προσφοράς σημαντικών χρηματικών ποσών, χωρίς ωστόσο αποτέλεσμα. Το 1959 προήχθη σε Βοηθός Αρχιαστυνόμος και διορίστηκε βοηθός του Γενικού Υπεύθυνου των Special Branch, Τζον Πρέντερκαστ.
Σέιβορι

Ήταν Άγγλος αξιωματικός και διετέλεσε υπεύθυνος του Special Branch Πλατρών. Ήταν αδίστακτος και χωρίς αναστολές βασανιστής αγωνιστών μερικοί από τους οποίους ξεψύχησαν στα χέρια του. Με το τέλος του αγώνα εγκατέλειψε την Κύπρο.

Λιτς

Στυγνός βασανιστής, συνεργάτης του Μπερτζ. Υπεύθυνος για φρικτά εγκλήματα κατά συλληφθέντων αγωνιστών.

Μακλόκλαν

Αδίστακτος και αιμοδιψής Άγγλος ανακριτής που υπηρετούσε στο κολαστήριο των ανακριτηρίων Ομορφίτας. Συνεχώς εφεύρισε και νέες μεθόδους φονικών βασανισμών, προκειμένου να αποσπάσει τις πληροφορίες που ήθελε.

Κτηνωδίες πέρα από κάθε λογική

Σιδερένια μέγγενη
Φορούσαν στο κεφάλι του θύματος ένα σιδερένιο στεφάνι, το άνοιγμα του οποίου αυξομειωνόταν με μια βίδα. Γύριζαν αργά τη βίδα και το στεφάνι έσφιγγε το κεφάλι, μέχρι που αυτό άρχιζε να τρίζει. Τέσσερις αγωνιστές, οι Ανδρέας Παναγιώτου, Σπύρος Χατζηγιακουμής, Πρόδρομος Ξενοφώντος και ο Πλάτων Στυλιανού, έχασαν τη ζωή τους με αυτό τον τρόπο όταν θρυμματίστηκε το κρανίο τους.

Τεχνητός πνιγμός
Έδεναν τα πόδια και τα χέρια του θύματος σε ένα κρεβάτι. Έβρεχαν ένα κομμάτι ρούχο και το έβαζαν πάνω στο πρόσωπό του. Έριχναν σιγά σιγά νερό πάνω στο ρούχο που κάλυπτε το στόμα και την μύτη, οπότε το θύμα μη μπορώντας να αναπνεύσει, πνιγόταν. Ταυτόχρονα τραβούσαν τα γεννητικά του όργανα και τον χτυπούσαν στο στομάχι. Επακόλουθο ήταν η λυποθυμία του, οπόταν οι βασανιστές του έριχναν νερό για να συνέλεθει και να αρχίσουν το ίδιο μαρτύριο από την αρχή.

Εικονικές εκτελέσεις
Όπου οι δήμιοι δεν ήθελαν να αφήσουν σημάδια στο σώμα, άφηναν στην ψυχή. Τα ψυχολογικά βασανιστήρια πολλές φορές ξεπερνούσαν σε φρίκη ακόμη και τα σωματικά. Ένα από αυτά ήταν οι εικονικές εκτελέσεις, όπως η ρώσικη ρουλέτα με το περίστροφο στο στόμα του θύματος, και το πάτημα της σκανδάλης αν δεν απαντούσε στις ερωτήσεις του ανακριτή. Άφηναν βέβαια την ασφάλεια του όπλου, για να είναι σίγουροι πως δεν θα σκοτώσουν το ανακρινόμενο, χωρίς βέβαια αυτός να το γνωρίζει.

Ξερρίζωμα νυχιών
Έσπαζαν ένα μπουκάλι ή ένα ποτήρι, έπαιρναν τα σπασμένα γυαλιά κι αφού έδεναν το θύμα, έμπηγαν τα γυαλιά κάτω από τα νύχια και στη συνέχεια τα ξερρίζωναν με πένσες. Το θύμα αιμορραγούσε και λυποθυμούσε από τον πόνο.

Μεταλλικός κουβάς
Φορούσαν στο κεφάλι του θύματος έναν μεταλλικό κουβά και το χτυπούσαν από πάνω με ένα σφυρί. Με το βασανιστήριο αυτό προκαλούνταν αφόρητοι πόνοι στο κεφάλι ενώ σε αρκετές περιπτώσεις έσπαγαν τα τύμπανα των αυτιών και προκαλείτο κώφωση.

Το αλάτι
Υποχρέωναν τους αγωνιστές να φάνε χοντροκομμένο αλάτι σε σημείο που σκίζονταν τα χείλη τους. Κάποιες φορές στη συνέχεια τους έφερναν έναν κουβά με νερό και όταν το έπιναν και έπρεπε να πάνε στην τουαλέτα, δεν τους άφηναν, υποχρεώνοντάς τους να κάνουν την ανάγκη πάνω τους για τους εξευτελίσουν.

Σάκος με πετρέλαιο
Περνούσαν στο κεφάλι του αγωνιστή μια σακούλα που μέσα υπήρχε φούσκα με πετρέλαιο. Ταυτόχρονα τον χτυπούσαν στο στομάχι με σακιά άμμου και όταν αυτός σφάδαζε από τον πόνο, ρουφούσε από τη φούσκα πετρέλαιο.

Νερό με περιττώματα
Τις περισσότερες φορές το λιγοστό φαγητό και νερό που έπαιρναν στους φυλακισμένους αγωνιστές, ήταν γεμάτο περιττώματα ζώων, ενώ είχαν αναφερθεί και περιπτώσεις που τους έδιναν ρύζι ανακατεμμένο με πριονίδια.

Με πληροφορίες από Σ.Ι.Μ.Α.Ε/Κρατικό Αρχείο

πηγη pentapostagma.gr